Linux Wget komandası və praktiki nümünələr
Salam dostlar, bugün biz Linux/Unix əməliyyat sistemlərində faylların vebdən yüklənməsi üçün ən çox istifadə olunan Wget utilitindən danışacağıq. Http, https, ftp protokollarını dəstəkləyir Wget utility interaktiv olmayan utilitdir yəni komandanı yazıb faylın yolunu göstərdikdən sonra arxa planda(background) çalışır və siz fayl yüklənməsini ləgv etməkdən(Ctrl+C) başqa heç bir müdaxilə edə bilməzsiniz.Asanlıqla deyə bilərəm ki, linuxla çalışan ...
Ətraflı oxuyun...
Kernelin kdump xüsüsiyyətinin CentOS/Red Hat 7 ƏS’də manual olaraq aktivləşdirilməsi
Salam dostlar. Kdump, sistem və ya kernel zədələnəndə xəta dumplarını(crash dump) tutan bir kernel xüsüsiyyətidir. Xəta dumpları sistemdə hər hansı problem olanda həmin problemi yaddaşa qeyd edən xüsüsiyyətdir.Bu yaddaş fiziki ram tərəfindən ayrılır. Kdump bu xəta dumplarını sistem zədələnəndə sizin təyin etdiyinizə uygun olaraq lokal və ya hər hansı uzaq(remote) maşında vmcore faylına yazır. Bu fayl ...
Ətraflı oxuyun...
Linux CentOS/Red hat 7 ƏS’də partitionların idarə edilməsi, fayl sistemləri və onların mount olunması 1-ci hissə
Salam dostlar. Bü gün biz Linuxun Redhat 7 distributivindən istifadə edərək hissələrin(partition) yaradılması, idarə edilməsi və fayl sistemləri haqqında danışacağıq. Elə isə başlayaq. Bildiyimiz kimi 2 tip hissə(partition) tipi vardır(MBR və GPT – bunlar haqqında ətraflı məqaləni buradan oxuya bilərsiniz ). Linux Redhat 7’də fdisk utiliti MBR hissələrin yaradılması üçün uzun müddətdir ki istifadə ...
Ətraflı oxuyun...
Linux ƏS’nin Red Hat/CentOS 7 distributivində Root parolunun bərpa edilməsi
Salam dostlar, bü günki məqaləmiz linux əməliyyat sisteminin Red Hat/CentOS 7 ditributivlərində itmiş root parolunun geri qaytarılmasından ibarət olacaq. İtmiş root parolunu bərpa etmək üçün siz gərək mütləq fiziki maşının yanında olmalısınız. Bundan sonra kı əməliyyatları isə aşağıdakı addımları yerinə yetirərək baxaq. 1.Bunun üçün biz system açılanda grub menyusundan ‘e’ hərfini daxil edib, seçilmiş kernelin xüsüsiyyətlərinə ...
Ətraflı oxuyun...
Linux kernel, kernel modulları, kernelin repozitoriya və mənbə kodundan istifadə edərək yüklənməsi 2-ci hissə
Salam dostlar, bu gün biz linux kernel mövzusunda olan məqaləmizin ikinci hissəsinə baxacağıq. Kernellə bağlı məqalənin birinci hissəsində dediyimiz kimi, ikinci hissə linux kernelin müxtəlif üsullardan istifadə edərək yenilənməsi, manual və avtomatik olaraq silinməsindən ibarət olacaqdır. Elə isə başlayaq. Siz linux kerneli upgrade(update) edərkən kernelin yeni versiyasını yükləmiş olursunuz və susmaya görə yeni yüklənmiş kernel ...
Ətraflı oxuyun...
Linux kernel, kernel modulları, kernelin repozitoriya və mənbə kodundan istifadə edərək yüklənməsi 1-ci hissə
Salam dostlar, bu gün ki mövzumuz Linux Red Hat 7 əməliyyat sistemində linux kernelin rolunun anlaşılması, kernel modulları ilə işləmək və kernelin yenilənməsindən ibarət olacaq. Linux kernel 1991-ci ildə Linus Torvalds tərəfindən yaradılmışdır. Demək olarki ənənəvi komputerlərdə,server, laptop, router, switch, simsiz access point,PBXes, FTA receivers, smart TVs, PVRs və s. kimi cihazlarda yerləşdirilə bilər. Android ...
Ətraflı oxuyun...
CentOS/Redhat 7 –də tarix və vaxtın konfiqurasiyası 3-cü hissə
Salam dostlar, bu gün ki mövzumuz Linux Redhat 7 əməliyyat sistemində hwclock komandasından istifadə edərək tarix və vaxtın konfiqurasiya edilməsindən ibarət olacaq. Hwclock komandası linux ƏS-də hardware saatına baxmaq üçün istifadə olunan bir utilitdir. Həmçinin tarix və vaxtın konfiqurasiyası ilə bağlı əvvəlki məqalələrimdə də qeyd etdiyim kimi RTC(real-time-clock) hardware saatı kimi bilinir. Hardware saatı sizin sisteminizdən asılı ...
Ətraflı oxuyun...
Tarix və vaxtların CentOS Redhat 7 konfiqurasiyası 2-ci hissə
Salam əziz dostlar. Məqaləmizin 1-ci hissəsində linux əməliyyat sistemində date və timedatectl əmrlərinin istifadə qaydasına baxdıq.İndi isə timedatectl əmrindən istifadə edərək uzaq serverlə vaxtın sinxronizasiya olunma qaydasına baxacağıq.Yəni biz əvvəkli məqalədə manual olaraq vaxtın sazlanması qaydasını müzakirə etdik, mən vaxtın uzaq serverlə avtomatik sinxronizasiya olunması deyərkən, sistemdə heç bir “vaxt” dəyişikliyi etmirik sadəcə uygun əmri ...
Ətraflı oxuyun...
CentOS/Redhat 7’də tarix və vaxtın konfiqurasiyası 1-ci hissə
CentOS/Redhat 7’də tarix və vaxtın konfiqurasiyası 1-ci hissə Salam əziz dostlar. Bu günki, məqalədə linux ƏS-də vaxt və tarixlərin konfiqurasiya olunmasına baxacağıq.Əslində sadə mövzuya oxşayır amma bəzən vaxtların düzgün şəkildə təyin olunmaması, müxtəlif sistemlərdə misal üçün banklarda, telekomnukasiya şirkətlərində böyük problemlərə gətirib çıxara bilər ona görə də bu məsələlərə linux adminlər diqqətlə nəzər yetirirlər. Linux ...
Ətraflı oxuyun...
Linuxun yüklənmə prosesi
Salam dostlar, bu gün biz linux əməliyyat sistemində boot prossesinin necə getdiyini müzakirə edəcəyik. Termin olaraq booting prosesi desək onda “booting”ə belə bir tərif vermək olar. İstifadəçi tərəfindən kompüter yandırılanda (power on düyməsi basılanda) əməliyyat sisteminin başlama prosesidir. Kompüter yandırıldığında boot ardıcıllığı kompüterin yerinə yetirdiyi əməliyyatları təyin edir. Aşağıdakı şəkil buna nümünədir. İndi isə bunu ...
Ətraflı oxuyun...