image

Linux CentOS/Red hat 7 ƏS’də partitionların idarə edilməsi, fayl sistemləri və onların mount olunması 1-ci hissə

  Salam dostlar. Bü gün biz Linuxun Redhat 7 distributivindən istifadə edərək hissələrin(partition) yaradılması, idarə edilməsi və fayl sistemləri haqqında danışacağıq. Elə isə başlayaq. Bildiyimiz kimi 2 tip hissə(partition) tipi vardır(MBR və GPT – bunlar haqqında ətraflı məqaləni buradan oxuya bilərsiniz ). Linux Redhat 7’də fdisk utiliti MBR hissələrin yaradılması üçün uzun müddətdir ki istifadə ...

Ətraflı oxuyun...
image

Docker

Docker nədir ?   Docker yeni texnologiya olmasına baxmayaraq  mövcud çətinliklərə daha effektiv  həllər təklif etdiyi üçün qısa müddətdə kifayət qədər geniş istifadə olunmağa başlandı . Bizdə bu o qədər də hiss olunmasa da, IT dünyasında  top 5-likdə olan mövzu sayıla bilər. Fikrimcə docker ilə bağlı vəziyyəti fiziki serverlərdən virtuallaşdırmaya keçid dönəminə bənzətmək olar.  100-200 MB ...

Ətraflı oxuyun...
image

Linux ƏS’nin Red Hat/CentOS 7 distributivində Root parolunun bərpa edilməsi

Salam dostlar, bü günki məqaləmiz  linux əməliyyat sisteminin Red Hat/CentOS 7 ditributivlərində itmiş root parolunun geri qaytarılmasından ibarət olacaq. İtmiş root parolunu bərpa etmək üçün siz gərək mütləq fiziki maşının yanında olmalısınız. Bundan sonra kı əməliyyatları isə aşağıdakı addımları yerinə yetirərək baxaq. 1.Bunun üçün biz system açılanda grub menyusundan ‘e’ hərfini daxil edib, seçilmiş kernelin xüsüsiyyətlərinə ...

Ətraflı oxuyun...
image

Linux kernel, kernel modulları, kernelin repozitoriya və mənbə kodundan istifadə edərək yüklənməsi 2-ci hissə

Salam dostlar, bu gün biz linux kernel mövzusunda olan məqaləmizin ikinci hissəsinə baxacağıq. Kernellə bağlı məqalənin  birinci  hissəsində  dediyimiz kimi, ikinci hissə linux kernelin müxtəlif üsullardan istifadə edərək yenilənməsi, manual və avtomatik olaraq silinməsindən ibarət olacaqdır.  Elə isə başlayaq. Siz linux kerneli upgrade(update) edərkən  kernelin yeni versiyasını  yükləmiş olursunuz və susmaya görə yeni yüklənmiş kernel ...

Ətraflı oxuyun...
image

Linux kernel, kernel modulları, kernelin repozitoriya və mənbə kodundan istifadə edərək yüklənməsi 1-ci hissə

Salam dostlar, bu gün ki mövzumuz Linux Red Hat 7 əməliyyat sistemində linux kernelin rolunun anlaşılması, kernel modulları ilə işləmək və kernelin yenilənməsindən ibarət olacaq. Linux kernel 1991-ci ildə Linus Torvalds tərəfindən yaradılmışdır. Demək olarki ənənəvi komputerlərdə,server, laptop, router, switch, simsiz access point,PBXes, FTA receivers, smart TVs, PVRs  və s. kimi cihazlarda yerləşdirilə bilər. Android ...

Ətraflı oxuyun...
image

CentOS/Redhat 7 –də tarix və vaxtın konfiqurasiyası 3-cü hissə

Salam dostlar, bu gün ki mövzumuz Linux Redhat 7 əməliyyat sistemində hwclock  komandasından istifadə edərək tarix və vaxtın konfiqurasiya edilməsindən ibarət olacaq. Hwclock komandası linux ƏS-də hardware saatına baxmaq üçün istifadə olunan bir utilitdir. Həmçinin tarix və vaxtın konfiqurasiyası ilə bağlı əvvəlki məqalələrimdə də qeyd etdiyim kimi RTC(real-time-clock) hardware saatı kimi bilinir. Hardware saatı sizin sisteminizdən asılı ...

Ətraflı oxuyun...
image

Tarix və vaxtların CentOS Redhat 7 konfiqurasiyası 2-ci hissə

Salam əziz dostlar. Məqaləmizin 1-ci hissəsində linux əməliyyat sistemində date və timedatectl əmrlərinin istifadə qaydasına baxdıq.İndi isə timedatectl əmrindən istifadə edərək uzaq serverlə vaxtın sinxronizasiya olunma qaydasına baxacağıq.Yəni biz əvvəkli məqalədə manual olaraq vaxtın sazlanması qaydasını müzakirə etdik, mən vaxtın uzaq serverlə avtomatik sinxronizasiya olunması deyərkən, sistemdə heç bir “vaxt” dəyişikliyi etmirik sadəcə uygun əmri ...

Ətraflı oxuyun...
image

CentOS/Redhat 7’də tarix və vaxtın konfiqurasiyası 1-ci hissə

CentOS/Redhat 7’də tarix və vaxtın konfiqurasiyası 1-ci hissə Salam əziz dostlar. Bu günki, məqalədə linux ƏS-də vaxt və tarixlərin konfiqurasiya olunmasına baxacağıq.Əslində sadə mövzuya oxşayır amma bəzən vaxtların düzgün şəkildə təyin olunmaması, müxtəlif sistemlərdə misal üçün banklarda, telekomnukasiya şirkətlərində böyük problemlərə gətirib çıxara bilər ona görə də bu məsələlərə  linux adminlər diqqətlə nəzər yetirirlər. Linux ...

Ətraflı oxuyun...
image

Linuxun yüklənmə prosesi

Salam dostlar, bu gün biz linux əməliyyat sistemində boot prossesinin necə getdiyini müzakirə edəcəyik. Termin olaraq booting prosesi desək onda “booting”ə belə bir tərif vermək olar. İstifadəçi tərəfindən kompüter yandırılanda (power on düyməsi  basılanda) əməliyyat sisteminin başlama prosesidir. Kompüter yandırıldığında boot ardıcıllığı  kompüterin yerinə yetirdiyi əməliyyatları təyin edir. Aşağıdakı şəkil buna nümünədir. İndi isə bunu ...

Ətraflı oxuyun...
image

GDB-nin sadə kod üzərində istifadə nümunəsi

Debugger-lərdən Linux üzərində geniş istifadə olunan GDB ilə sadə bir kod səhvinin araşdırılmasına baxacıq. Sadə kod nümunəmiz (“Expert MySQL” kitabının 162-ci səhifəsində “Listing 5-5”): Compile edək və daha sonra run edək: İlk baxışdan heçnə aydın olmasa da, debug etdikdə bu segfault-un səbəbi aydın olur: Backtrace-ə diqqət yetirək: Aydın olur ki, main-dən atoi funksiyası NULL pointer-lə ...

Ətraflı oxuyun...